ΆΓΧΟΣ: αίτια και αντιμετώπιση
Ορισμός
Ο όρος άγχος προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή ή σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Το στρες μάλιστα μπορεί να είναι και θετικό. Σε αυτή την περίπτωση λειτουργεί σαν καταλύτης και ενεργοποιεί το άτομο για να αντιμετωπίσει τις όποιες καταστάσεις.
Πού οφείλεται το άγχος;
Το στρες μπορεί να προέρχεται από «εξωτερικούς» παράγοντες είτε ευχάριστους είτε δυσάρεστους όπως για παράδειγμα οι σπουδές, οι οικογενειακές ευθύνες, οι οικονομικές υποχρεώσεις, ένας γάμος, ένα διαζύγιο, μία κηδεία, η οργάνωση ενός ταξιδιού, ο χώρος εργασίας, οι διαπροσωπικές σχέσεις κτλ. Ωστόσο το άγχος μπορεί να προέρχεται από εμάς τους ίδιους όταν ανησυχούμε υπερβολικά για κάτι που είναι πιθανό ή όχι να συμβεί. Η απαισιοδοξία, η αβεβαιότητα, η αδυναμία, η έλλειψη ευελιξίας, η τελειομανία είναι μερικές από τις «εσωτερικές αιτίες» που προκαλούν το άγχος.
Άγχος - Συμπτώματα
Όταν κάποιος άνθρωπος νιώθει στρες το σώμα του είναι σε ένταση και ο εγκέφαλος του πυροδοτείται από πολλαπλές σκέψεις. Το νευρικό μας σύστημα απελευθερώνει ορμόνες του στρες, μεταξύ των οποίων είναι η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες προκαλούν το σώμα μας να αντιδράσει επειγόντως. Η καρδιά μας χτυπά πιο γρήγορα, οι μύες σφίγγονται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται και η αναπνοή επιταχύνεται.
Ακολουθούν μερικά ακόμη συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τις αγχώδεις διαταραχές:
1. Κρίσεις πανικού
Η κρίση πανικού είναι από τα συχνότερα συμπτώματα του άγχους. Χαρακτηρίζεται από το αίσθημα του φόβου και σωματοποιείται. Προκαλεί ταχυκαρδίες, τρέμουλο, σφίξιμο στο στήθος, δύσπνοια, ναυτία, εφίδρωση κ.ά.
2. Δυσκολία στον ύπνο
Η αϋπνία και οι συχνές διακοπές του ύπνου είναι αποτέλεσμα των αγχώδη διαταραχών ενός ατόμου. Αν δυσκολεύεστε λοιπόν στον ύπνο, σας προτείνουμε να δοκιμάσετε να δημιουργήσετε μια ατμόσφαιρα με αρωματικά κεριά που θα σας χαλαρώσει και θα σας δημιουργήσει ένα αίσθημα χαράς και ευεξίας.
3. Αδυναμία συγκέντρωσης
Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της λειτουργικής μνήμης, που αφορά την βραχυπρόθεσμη απομνημόνευση. Έτσι πολλές φορές πέφτουν οι επιδόσεις του ατόμου καθώς δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί.
4. Κόπωση
Συνήθως μετά από έντονη ή ακόμη και ήπια ένταση δραστηριότητας παρατηρείται ένδειξη αγχώδους διαταραχής και αυτό γιατί το άγχος παρουσιάζεται μετά από υπερκινητικότητα και νευρικότητα.
5. Κοινωνική απομόνωση
Τα άτομα που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές συνήθως αποφεύγουν κοινωνικές εκδηλώσεις, πολυκοσμία, συγκεντρώσεις διότι φοβούνται την κριτική των άλλων και λόγω άγχους ανησυχούν μήπως ντροπιαστούν.
6. Αεικινησία
Αεικινησία είναι όταν ένα άτομο αδυνατεί να καθίσει για πολλή ώρα στην ίδια θέση. Βρίσκεται συνεχώς σε μια νευρική και αδιάκοπη κίνηση και συναντάτε κυρίως σε παιδιά και εφήβους.
Αγχώδεις διαταραχές
Η αγχώδης διαταραχή είναι συνήθως ιάσιμη. Η αντιμετώπιση εστιάζει στην ψυχοθεραπεία και αν χρειαστεί, στη φαρμακευτική αγωγή. Με την βοήθεια του ειδικού, ο ασθενής μαθαίνει μεθόδους αντιμετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων, πώς να ηρεμεί και να μην πανικοβάλλεται, αλλά και πώς να ρυθμίζει συνολικά το άγχος του.
Οι βασικοί τύποι των αγχωδών διαταραχών είναι οι εξής:
-
Διαταραχή μετατραυματικού στρες
Αφορά ένα σοβαρό τραύμα όπως για παράδειγμα ένα ατύχημα με κίνδυνο της ζωής ή μία επίθεση. Τα συμπτώματα διαρκούν τουλάχιστον ένα μήνα. Το χειρότερο σε αυτή την κατηγορία είναι η αναβίωση του δραματικού γεγονότος. Το άτομο προσπαθεί να αποφύγει σκέψεις, συναισθήματα, συζητήσεις, τόπους, ανθρώπους, δραστηριότητες ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να φρεσκάρει τις αναμνήσεις ή τις σκέψεις του τραύματος.
-
Κοινωνική φοβία
Τα άτομα με κοινωνική φοβία βιώνουν έντονο φόβο για αυτό που οι γύρω τους μπορεί να σκεφτούν για τους ίδιους ή για το πως μπορεί να τους κρίνουν. Επομένως, φοβούνται για κάθε επαφή τους με άλλα άτομα ή για την περίπτωση ομιλίας, δημόσια μπροστά σε άλλα άτομα. Τα άτομα φοβούνται ότι θα ενεργήσουν αμήχανα και ότι θα κριθούν.
-
Διαταραχή πανικού
Αφορά τις κρίσεις πανικού. Είναι το έντονο αίσθημα του άγχους και του φόβου που σωματοποιείται. Ταχυκαρδία, τρέμουλο, δύσπνοια, πόνους στο στήθος, αίσθημα λιποθυμίας, μούδιασμα κ.ά. είναι μερικά από τα συμπτώματα.
-
Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται το αίσθημα φόβου και ανησυχίας που βιώνει το άτομο για μεγάλο χρονικό διάστημα καθημερινώς. Το άγχος αυτό μπορεί να αφορά εργασίες του σπιτιού ή της δουλειάς και πολλές φορές συνοδεύεται από κόπωση, νευρικότητα και προβλήματα στον ύπνο.
-
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
Εδώ ανήκουν οι ιδεοληψίες και οι ψυχαναγκασμοί. Οι ιδεοληψίες είναι οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις, οι οποίες προκαλούν άγχος ή αποστροφή. Τέτοιες είναι ο φόβος για πιθανές μολύνσεις, για την ύπαρξη μικροβίων, για καταστροφές, για βία κ.λπ. Οι ψυχαναγκασμοί έχουν να κάνουν με τις σκέψεις ή τις ενέργειες που το άτομο αισθάνεται ότι πρέπει να πράξει ή να επαναλάβει.
Αντιμετώπιση – διαχείριση άγχους
-
Ασκήσεις αναπνοής
Συχνά όταν οι άνθρωποι είναι ανήσυχοι, αναπνέουν γρήγορα. Η γρήγορη αυτή αναπνοή μπορεί να οδηγήσει σε ζάλη και σύγχυση. Γι’ αυτόν τον λόγο λοιπόν πρέπει να μάθετε τεχνικές αργής αναπνοής που θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε και να σκεφτείτε πιο καθαρά.
-
Σωματική άσκηση
Η άσκηση είναι ένας σημαντικός παράγοντας μείωσης άγχους. Βάλτε στο καθημερινό σας πρόγραμμα λίγα λεπτά σωματικής άσκησης. Αρχικά ξεκινήστε αργά και στην πορεία μπορείτε να ανεβάσετε την ένταση των δραστηριοτήτων σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τη διάθεσή σας και να παραμείνετε υγιείς.
-
Όχι στο αλκοόλ
Κύριος λόγος που προκαλεί το άγχος είναι η στέρηση. Οι χαλαρωτικές και ευχάριστες επιδράσεις του αλκοόλ συνήθως διαρκούν μόνο λίγες ώρες. Και συχνά ακολουθούνται από τα τυπικά συμπτώματα hangover και της στέρησης, όπως πονοκέφαλος, άγχος και αυξημένος καρδιακός ρυθμός. Το αλκοόλ καταστέλλει το γλουταμινικό οξύ, το οποίο είναι ένας διεγερτικός νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο. Μέχρι να τελειώσει η επίδραση του αλκοόλ, το σώμα συχνά έχει προσαρμοστεί στην καταστολή του γλουταμινικού οξέος. Έτσι, παράγοντας περισσότερο γλουταμινικό οξύ, προκαλείται άγχος, λόγω της περίσσειας στην ποσότητά του.
-
Τέλος το κάπνισμα και η πολλή καφεΐνη
Ο καφές ενοχλεί ορισμένους ανθρώπους με άγχος καθώς προκαλεί διέγερση και σωματικές εκδηλώσεις όπως μια μικρή άνοδο του καρδιακού ρυθμού.
-
Ύπνος
Βάλτε τον ύπνο μία από τις προτεραιότητες σας. Να φροντίζετε να κοιμάστε αρκετά και ποιοτικά έτσι ώστε να μπορείτε να ξεκουράζεστε και να χαλαρώνετε.
-
Υγιεινή διατροφή
Η διατροφή μπορεί να σας παρέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών τα οποία σχετίζονται με τη χαλάρωση, την καλή διάθεση, την καλή ροή του αίματος και τη λειτουργία του εγκεφάλου, στοιχεία που βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση του στρες. Χρειάζεται λοιπόν μία ισορροπημένη διατροφή!
-
Χαλαρωτική μουσική
Η αργή και ρυθμική μουσική μπορεί να προάγει τη χαλάρωση, μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση.
Το άγχος είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Γι΄αυτό και ο Εκπαιδευτικός Όμιλος Ανάβασις είναι κοντά σας ώστε να σας βοηθήσει με τις φοιτητικές, πτυχιακές, διπλωματικές και διδακτορικές εργασίες. Πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο και δείτε δωρεάν την κοστολόγηση του έργου σας.
